ตลับลูกปืนตุ๊กตา

ตลับลูกปืนตุ๊กตา (Pillow Block Bearing) คืออะไร?

ตลับลูกปืนตุ๊กตา (Pillow Block Bearing) และ ตลับลูกปืนแบบทั่วไป (Ball Bearing หรือ Roller Bearing) จะใช้สำหรับรองรับการหมุนเหมือนกัน แต่ก็มีความแตกต่างด้านการใช้งานและโครงสร้างพอสมควร ตลับลูกปืนตุ๊กตาเป็น ตลับลูกปืนที่ติดตั้งพร้อมกับฐานรองรับ (Housing) ซึ่งออกแบบมาให้สามารถติดตั้งได้ง่ายบนพื้นหรือโครงสร้างต่าง ๆ เช่น แผ่นฐาน, โครงเหล็ก, หรือเครื่องจักร (ตัว "ตุ๊กตา" หมายถึง housing หรือฐานรอง ที่ทำให้ติดตั้งง่ายขึ้นนั่นเอง)

ลักษณะเด่นของตลับลูกปืนตุ๊กตา

• มีฐานรอง (housing) พร้อมรูสำหรับยึดน็อตเข้ากับพื้น
• ลูกปืนภายในสามารถหมุนตัวได้รอบแกน
• มักมีซีลกันฝุ่นหรือจาระบีในตัว
• บางรุ่นมี fitting set screw หรือ eccentric collar สำหรับล็อกเพลาง่าย ๆ

เปรียบเทียบความแตกต่างตลับลูกปืนตุ๊กตาคกับตลับลูกปืนปกติ

โครงสร้าง

ตลับลูกปืนตุ๊กตา (Pillow Block): มาพร้อมฐานรอง (housing)

ตลับลูกปืนทั่วไป (Ball/Roller Bearing): ไม่มีฐานรอง

การติดตั้ง

ตลับลูกปืนตุ๊กตา (Pillow Block): ง่ายมาก แค่ยึดน็อตกับฐาน

ตลับลูกปืนทั่วไป (Ball/Roller Bearing): ต้องใช้ housing แยกหรือติดตั้งซับซ้อน

การใช้งาน

ตลับลูกปืนตุ๊กตา (Pillow Block): รองรับเพลาในแนวราบ (แนวนอน)

ตลับลูกปืนทั่วไป (Ball/Roller Bearing): ใช้ภายในชิ้นส่วนเครื่องจักรหมุนต่าง ๆ

การเปลี่ยน/ซ่อมบำรุง

ตลับลูกปืนตุ๊กตา (Pillow Block): ง่าย เปลี่ยนเฉพาะลูกปืนได้

ตลับลูกปืนทั่วไป (Ball/Roller Bearing): ต้องถอดจากชุดประกอบอื่น ๆ

การใช้งานในโรงงาน

ตลับลูกปืนตุ๊กตา (Pillow Block): นิยมในสายพานลำเลียง, เครื่องจักรทั่วไป

ตลับลูกปืนทั่วไป (Ball/Roller Bearing): ใช้ในมอเตอร์, เกียร์, ปั๊ม ฯลฯ

คำแนะนำในการเลือกใช้ตลับลูกปืนตุ๊กตา

การเลือกใช้ ตลับลูกปืนตุ๊กตา (Pillow Block Bearing) ให้เหมาะกับงานถือว่าสำคัญมาก เพราะส่งผลโดยตรงต่ออายุการใช้งานและประสิทธิภาพของเครื่องจักร เช่น สายพานลำเลียง, เครื่องจักรกล, หรือระบบเพลาหมุนต่าง ๆ

• ขนาดของเพลา (Shaft Size): ตรวจสอบขนาดเพลาที่ต้องการให้ลูกปืนรองรับ เช่น Ø20 mm, Ø25 mm, Ø30 mm ฯลฯ ตลับลูกปืนตุ๊กตาจะมีรหัส เช่น UCP205, UCP206 ซึ่งระบุขนาดเพลาที่รองรับไว้แล้ว
• ลักษณะของโหลด: ถ้าโหลดมาก หรือมีแรงกระแทก → แนะนำให้ใช้รุ่นที่เป็น roller bearing แทนแบบลูกปืนกลม (ball bearing) โหลดเบาและหมุนรอบไม่สูงใช้แบบลูกปืนกลมทั่วไปได้
• ความเร็วรอบ (RPM): เช็กความเร็วรอบของเพลาที่ตลับลูกปืนจะรองรับ
• สภาพแวดล้อมการทำงาน: ฝุ่น/สิ่งสกปรกมาก: ควรใช้รุ่นที่มีซีลป้องกันดี เช่น Triple Lip Seal หรือซีลกันฝุ่นหลายชั้น, ความชื้น/น้ำ: ควรใช้รุ่นที่กันน้ำได้ดี หรือเลือกวัสดุ housing เป็น Stainless Steel, อุณหภูมิสูง: เลือกวัสดุที่ทนความร้อน หรือใช้จาระบีพิเศษ
• โครงสร้างฐาน (Housing): ทั่วไปใช้โค้ด UCP (ฐานวางพื้นแนวนอน), ถ้าต้องการยึดแนวตั้ง/ผนัง ใช้โค้ด UCFL, UCFC, หรือ UCT (แล้วแต่ทิศทางติดตั้ง)